Niezgodność z konstytucją przepisów o ryczałcie za noclegi kierowców – wznowienie prawomocnie zakończonych postępowań sądowych

Kancelaria prawo transportowe

Dzięki khunaspix @ FreeDigitalPhotos.net

W wyroku  24 października 2016 r. (K 11/15) Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że art. 21a ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (j.t. Dz.U.2012.1155, ze zm.) w związku z art. 775 § 2, 3 i 5 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U.1998.21.94, ze zm.) w związku z § 16 ust. 1, 2 i 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U.167) w zakresie, w jakim przyznaje kierowcy zatrudnionemu w transporcie międzynarodowym zwrot kosztów za nocleg podczas zagranicznej podróży służbowej w wysokości stwierdzonej rachunkiem w granicach limitu określonego dla pracowników zatrudnionych w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej w załączniku do tego rozporządzenia lub ryczałt w wysokości 25% tego limitu, z art. 2, art. 20, art. 22, art. 32 oraz art. 64 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Niezgodność wyżej wymienionych przepisów została również stwierdzona w zakresie, w jakim pomimo utraty mocy obowiązującej tego rozporządzenia stanowi w sprawach zawisłych przed sądami powszechnymi i Sądem Najwyższym podstawę przyznania kierowcy zatrudnionemu w transporcie międzynarodowym zwrotu kosztów za nocleg podczas zagranicznej podróży służbowej w wysokości stwierdzonej rachunkiem w granicach limitu określonego dla pracowników zatrudnionych w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej w załączniku do tego rozporządzenia lub ryczałt w wysokości 25% tego limitu, z art. 2, art. 20, art. 22, art. 32 oraz art. 64 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Powyższe przepisy były zmorą przedsiębiorców w branży transportowej, którzy zainwestowali w ciągniki siodłowe umożliwiające kierowcom komfortowy nocleg w pojeździe, a następnie napotkali na roszczenia tychże pracowników o wypłatę diet za nocleg. Często w grę wchodziły kilkudziesięciotysięczne kwoty (z odsetkami ustawowymi) zasądzane przez sądy pracy na podstawie przepisów uznanych za niezgodne z Konstytucją. Wczorajszy wyrok Trybunału Konstytucyjnego daje nadzieję na wznowienie zakończonych postępowań cywilnych i zmianę wyroków zasądzających.

Na podstawie art.  401k.p.c. można żądać wznowienia postępowania również w wypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie. W takim przypadku skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.
Autor: radca prawny Maciej Puchała